Er lijkt niet zoiets te bestaan als een faecale cultuur in Europa. We voelen ons niet Nederlands, Spaans of Berciaans vanwege de manier waarop we poepen. Waar loftuitingen over nationale of regionale gerechten vaak uitbundig zijn (Oh, de Nederlandse haring. Oei, de botillo uit El Bierzo), wordt over de excrementen voornamelijk gezwegen. Dat is waarschijnlijk omdat de textuur en de geur ons afschuw inboezemen en vooral omdat het digestieve proces de aanvankelijke verschillen drastisch vermindert. Poep en voedsel verhouden zich tot elkaar als het leven en de dood; op het moment van verscheiden zijn we allen gelijk.
Toch kan men als reiziger verschillen in poepcultuur bespeuren. In China bezocht ik de hutongs, de oude wijken van Beijing, waar ik het niet kon laten een plas te plegen in de daar gebruikelijke gemeenschappelijke toiletten. Er zaten diverse mannen uitgebreid te poepen terwijl ze de krant aan het lezen waren, waaruit ze verbaasd opkeken toen ze daar een guiri zagen binnenkomen. Frankrijk is misschien wel het Europese land met de meest afwijkende poepcultuur. Daar worden voetstaptoiletten gebruikt: een gat met aan twee kanten een kleine verhoging waar je je voeten op moet zetten en dan maar hurken en hopen dat alles in het gat en niet in de om je enkels bungelende broek valt.
Enkele verschillen in de poepcultuur tussen Nederland en El Bierzo kunnen hier niet onvermeld blijven. In de oudere Nederlandse wijken bevinden de toiletten over het algemeen niet in dezelfde ruimte als de douches, zoals in Spanje bijna altijd het geval is. Ik geloof niet dat dat echt gepland is door de Nederlanders. Tot de jaren vijftig waren er veel huizen zonder douches en bij de renovaties plaatsten ze die waar er maar ruimte was; op de plek van een rommelkast bijvoorbeeld. Er kleven zeker voordelen aan de scheiding van sanitaire voorzieningen. Het voorkomt bijvoorbeeld filevorming in de morgen. Al moet ik zeggen dat het soms best prettig is om direct vanuit de toiletpot naar de douche te kunnen gaan zonder sociale contacten te moeten aangaan in de tussenhal.
Een ander verschil is dat we In Nederland vooral het plateautoilet gebruiken. De excrementen vallen op een plateau waar ze liggen te stinken tot je ze doortrekt. Hier in Spanje vallen de excrementen direct in het water, wat soms resulteert in een plons en natte billen. De Spaanse methode is wellicht wat hygiënischer omdat de toiletten gemakkelijker schoon te houden zijn. Het voordeel van de Nederlandse methode is dat de productie nauwkeurig geïnspecteerd kan worden op onvolkomenheden. Volgens mij verdringen ook in Nederland de plonstoiletten steeds meer de plateautoiletten. Deze laatste zullen het volgende slachtoffer worden van de globalisering die maakt dat we op de hele wereld op dezelfde manier poepen.
Ik geloof dat ik hiermee wel zo’n beetje alles heb gezegd over dit onderwerp. Ik hoop dat het niet al te puberachtig is overgekomen, maar laten we wel wezen, poepen is iets wat de reiziger eigenlijk altijd bezig houdt. Ik wil bij deze de lezers van dit blog van harte uitnodigen om eens naar El Bierzo te komen om te genieten van de culinaire en faecale cultuur. We hebben hier enkele heerlijke uitgebreide regionale gerechten die het water van je billen zullen doen druipen.
Botillo
