NEE JA

Het is een regenachtige woensdagmorgen in Ponferrada. Ik loop met mijn lege boodschappentas over de schouder de trap af naar beneden en kijk op de onderste verdieping aangekomen voor de zekerheid in onze brievenbus of er post is. De bus is helemaal vol. Alweer hebben alle supermarkten van de stad gemeend krantjes te moeten laten bezorgen. Ik haal al dat papier uit de bus, pak ook nog wat losse kranten op die bovenop de brievenbussen liggen en ga naar buiten naar de papiercontainer. Wat een verspilling is dit toch. Eigenlijk zou het ongevraagd verspreiden van drukwerk verboden moeten worden. Maar dat zou natuurlijk wel banen kosten. Soms staan de drukwerkbezorgers voor de buitendeur als ik thuis kom. Dan doe ik meestal zonder te klagen voor ze open, zodat ze toegang hebben tot de brievenbussen. Vaak bellen ze aan. '¡Publicidad!', roepen ze over de intercom. De fysieke afstand maakt het dan gemakkelijker om hun te negeren, maar bijna altijd is er wel een bereidwillige buur die opendoet.

Het lijkt weinig zinvol werk, het rondbrengen van blaadjes die haast niemand leest. Laatst las ik een interessant artikel over het verschijnsel bullshit jobs (HIER). Door de mechanisering, automatisering, robotisering en globalisering verdwijnt er in de Westerse landen steeds meer productiewerk, en wordt de lacune opgevuld met flauwekulbanen. Soms worden die nog goed betaald ook; neem bijvoorbeeld de organisatiedeskundigen, de marketing managers of de human resources managers. Maar ook aan de onderkant van de arbeidsmarkt vindt het verschijnsel plaats. Zo word ik regelmatig gebeld door telefoonmaatschappijen die mij een één of ander abonnement willen verkopen. Het zijn dan meestal verkopers met een zwaar Latijns-Amerikaans accent waar ik als guiri echt geen raad mee weet. Daar lijken ze zich niets van aan te trekken; ze praten ondanks mijn tegenwerpingen gewoon door tot ik de verbinding verbreek.

Hoe weet je of je zelf geen flauwekul baan hebt? Stel je voor dat al je beroepsgenoten in staking gaan; is er dan niemand die daar echt mee kan zitten, nou, dan is je werk zinloos. Zelf heb ik nogal wat werkervaring in het onderwijs en eerlijk gezegd was er geen manier om mijn directe klanten, de leerlingen, blijer te maken dan met de aankondiging van een lerarenstaking. Maar goed, de ouders vonden zo'n staking wel degelijk een probleem; die willen liever niet hun kinderen de hele dag thuis of op de straat hebben, en ik heb hoop dat op de langere termijn mijn leerlingen toch enig nut hebben ingezien van mijn economielessen. Een leraar heeft geen flauwekulbaan, dus. Hetzelfde kan gezegd worden van schoonmakers, verplegers, doktoren, politiemensen en noem maar op. Maar aan organisatiedeskundigen geef ik het gratis advies dat zij er goed aan doen niet in staking te gaan. Ook zal een algemene staking van de telemarketeers niet echt tot maatschappelijk onrust leiden. En zelfs de supermarktketens zouden niet echt last ondervinden van een staking van de drukwerkbezorgers omdat zij met die blaadjes vooral elkaar beconcurreren. Als ze er allemaal mee ophouden, zou dat volgens mij alleen maar een kostenbesparing opleveren.

Ik heb hier in El Bierzo de NEE NEE stickers op de brievenbussen leren waarderen. Het is een systeem dat nodig hier moet worden ingevoerd, al zou het veel van de bezorgers hun baan kosten. Er zijn hier niet zoveel buurtkrantjes maar als ze nou eens iets gingen rondbezorgen dat ik kon waarderen, zou ik een NEE JA sticker plakken. Wat zou het mooi zijn als er werd aangebeld en de bezorger zou roepen: '¡Poesia!' Uit milieuoverwegingen zou ik dan antwoorden: 'Ik hoef het gedicht niet op papier; ¿zoudt u zo vriendelijk willen zijn het over de intercom langzaam voor te dragen?'