Brieven uit El Bierzo 6

Baiona

Het regent. Zoals zo vaak in Galicië. Toch stappen we uit de auto. Het is in elk geval niet koud. Wel staat er een stevige wind. Wat wil je? Het is december en we zijn aan de kust van de Atlantische Oceaan. We lopen naar het toegangshek. Tot onze verbazing is de camping gewoon open. ´¿Mogen we de camping op?´, vragen we aan de man in het receptiehuisje. Ook hij is verbaasd. ´¿Wat komen jullie doen, dan?´ ´Nou, gewoon even rondkijken.´ Hij knikt ongeïnteresseerd en leest verder in zijn krant.

We herkennen de kantine van de camping. Die is niet veranderd. Het zwembad wel. Daarin staat nu een hele ingewikkelde glijbaan in lelijke kleuren. Zonde eigenlijk. Maar voor kinderen misschien wel leuk. We lopen verder de camping op. ´¿Weet jij nog waar jullie tent stond?´ vraag ik. ´Ik weet het niet precies; ik ben hier verschillende keren geweest. Ook nog na die tijd. ¿En jullie?´ ´Ik herinner me dat we op een veld stonden. Dat moet daar zijn geweest, aan het begin van de camping. Wij zorgden er altijd wel voor dat we dicht bij de voorzieningen stonden.´ Langzaam lopen we verder. De camping is schitterend gelegen. Dat is niet veranderd. Aan drie kanten omgeven door water. Links het strand. Rechts een soort waddengebied. De monding van een rivier. We lopen terug. Nu met wind tegen. De regen wordt daardoor onaangenamer. ´Laten nog even naar het strand kijken´, stel ik voor. We lopen tussen twee bungalows door en zien het langgerekte strand, dat met een wijde bocht eindigt bij de haven van Baiona. Hier ergens moet het geweest zijn. Het kampvuur. Zo lang geleden. De zomer van 1983.

Zo jong nog. Zo onbevangen. We waren op reis met onze Interrailkaarten, mijn vriend Wybe en ik. Een maand lang onbeperkt met de trein door Europa. We waren in Barcelona geweest. Daarna dat ruige feest in Pamplona. Om uiteindelijk hier aan te komen aan de Westkust van Galicië. Een fijne camping. Lekker bijkomen op het strand. Maar na een paar dagen sloop er al onrust in onze jonge lijven. Zo´n interrailkaart moet je natuurlijk wel gebruiken. In het station kochten we twee reserveringen voor de trein naar één of ander vergelegen oord. ´s Avonds aten we nog eenmaal pulpo en gingen vroeg onze slaapzakken in. De trein zou in de vroege morgen vertrekken. Om een uur of twaalf werden we gewekt. Het waren de meiden van de tent verderop. ´We hebben een feestje op het strand. ¿Komen jullie ook?¡ En neem vooral ook je gitaar mee!´ Binnen de kortste keren waren we weer in de kleren. Op het strand was een kampvuur. We raakten in gesprek met wat meisjes. Uit El Bierzo kwamen ze. Nooit van gehoord.

Later die nacht gebeurde het. Ik haalde de twee reserveringen uit mijn portemonnee en zei: ´Wyb, ik gooi de reserveringen nu in het kampvuur, hoor.´ Wybe onderbrak even zijn gitaarspel en antwoordde: ´Een uitstekend idee.´ Het was een nonchalant gebaar vanuit de pols die de twee papiertjes fladderend in de vlammen deed verdwijnen. Een simpele handeling die uiteindelijk meer dan 20 jaar later een onverwachte wending aan mijn leven zou geven. Natuurlijk waren er ook andere bepalende momenten geweest. De beslissing om een gitaar mee te nemen, bijvoorbeeld. Een heel gesleep. Maar zonder gitaar waren we nooit voor het feestje op het strand uitgenodigd. De beslissing om naar Spanje te gaan. Om te gaan kamperen, hier op deze camping, langs deze voor ons zo onbekende kust. De beslissing om … Ana schudt aan mijn mouw. ´¿Blijf je eeuwig zo staren? Laten we gaan; het wordt koud.´ Gearmd onder de paraplu lopen we terug naar de auto.

Gastronomische dagen

Hier in El Bierzo vinden in november en december de zogenaamde Jornadas Gastronómicas plaats. De gastronomische dagen. Dat betekent dat veel restaurants in de streek een menu aanbieden waarin lokale specialiteiten zijn verwerkt. El Bierzo moet namelijk culinair op de kaart gezet worden. Natuurlijk hebben wij al een paar keer dankbaar gebruik van het rijke aanbod. Zo aten we onlangs in het dorp Sancedo een menu dat bijna geheel gebaseerd was op de paddenstoelen die hier in de bossen gevonden worden. Heerlijk. Met als toetje natuurlijk een stukje kanstanjetaart. Daar is het nu het seizoen voor, de kastanjes. Her en der worden zelfs speciale kastanjefeesten georganiseerd, de zogenaamde magostos, waarbij iedereen onbeperkt geroosterde kastanjes kan eten. Het barst er hier toch van.

Eerlijk gezegd hebben veel restaurants hun menu nauwelijks hoeven aan te passen vanwege de gastronomische dagen. In Spanje is men trots op de eigen keuken. Je kunt in el Bierzo bijna altijd wel botillo (de beroemde gevulde varkensmaag, die een reis naar El Bierzo al meer dan de moeite waard maakt), caldo berciano (de lokale maaltijdsoep) en lacón con pimientos asados (een soort schouderham met geroosterde paprika´s) krijgen. Wat een verschil met Nederland, eigenlijk. Laatst vertelde een Spaanse kennis me verontwaardigd dat hij, toen hij als toerist in Amsterdam was, aan wat mensen op de straat vroeg waar men nou echt lekker Nederlands kon eten. De Nederlanders verwezen hem naar een pizzeria verderop op de hoek van de straat.

In Nederland zullen wij nooit in een restaurant boerenkool met worst bestellen. Op de Nederlandse keuken wordt soms zelfs een beetje neergekeken. De bekende spruitjeslucht, nietwaar? Hoewel dat een beetje aan het veranderen is, nu de eigen keuken steeds meer een exotisch buitenbeentje dreigt te worden. In Nederland is uit eten gaan vaak een soort verre reis. We gaan naar de Chinees, de Italiaan, de Griek, de Turk, de Thai, de Surinamer of de Koerd. En dat was in mijn jeugd al zo. Als mijn moeder op een zondag geen zin had om te koken, gingen we met het hele gezin naar de Chinees op het Mercatorplein. Ajax was de naam van dat restaurant. Dat had overigens niets te maken met de Griekse held, maar alles met de lokale voetbalclub. Kortom, het was een Chinees die zich redelijk had aangepast aan de Nederlandse omstandigheden. Het eten was vooral veel. Daar houden die Nederlanders nu eenmaal van en dus dat werd geserveerd. In die tijd klonk op de radio ook vaak een lied met als tekst: ´Nasi goreng, bami, saté; Neem ook nog een loempia mee; Eet je maar rond, Het is ook zo gezond, want een Chinees doet veel meer met vlees.´ Pas later ontdekte ik het ´echte´ Chinese eten in de kleine restaurantjes op de Zeedijk. En steeds meer ging ik op zoek naar de authentieke gastronomie. Ook uit Nederland. Op de biologische markt rond de Noorderkerk vond ik Oudhollandse groenten zoals schorseneren en pastinaken, en presenteerde vol trots gerechten waarin deze verwerkt waren aan vrienden en familie.

Ook hier in Ponferrada is een biologische markt, alleen heet die niet zo. Mensen verkopen er groenten en fruit uit de eigen tuingaard. Altijd vers. Altijd uit het seizoen. Maar vandaag heb ik geen zin om te koken. We gaan straks lekker uit eten. Bij de Spanjaard.

Roland