Kiezen

Tijdens de landelijke verkiezingen van Spanje op 20 november was ik in Nederland om te werken. Als tijdelijke remigrant, zeg maar. Nou heb ik aan die verkiezingen weinig gemist. Ik mocht als buitenlander toch niet stemmen. En bovendien zou het best moeilijk zijn om mijn stem te bepalen. Het was al ver van te voren bekend dat de regerende partij, de PSOE, een grote nederlaag zou lijden. De vraag was alleen of de rechts-conservatieve partij, de PP, een absolute meerderheid zou behalen. Nou, dat is dus wel gebeurd. Voor een buitenstaander lijkt het een vorm van masochisme dat zoveel mensen volkomen vrijwillig op een partij stemmen die in zoveel corruptieschandalen is verwikkeld. Misschien zijn de Spanjaarden cynisch geworden. Het maakt toch niet uit op welke partij je stemt, de corruptie krijg je er gratis bij. Hoewel, gratis? Volgens mij is de belangenverstrengeling van corrupte politici, louche ondernemers en lokale banken in handen van diezelfde politici (de cajas de ahorros) één van de belangrijkste oorzaken van het imploderen van de Spaanse economie.

Nog wel heb ik in Spanje het debat op de televisie gezien tussen de lijsttrekker van de PSOE (Rubalcaba) en de PP (Rajoy). Veel onderwerpen kwamen aan bod: de halfslachtige politiek van de PSOE voor en tijdens de crisis, het gebrek aan programma van de PP.  Maar het woord corruptie of vriendjespolitiek werd niet één keer geuit. En niet zonder reden. Dat zou alleen maar leiden tot wederzijdse verwijten en het opnoemen van alle schandalen waarin beide partijen betrokken zijn. En wellicht dat dan veel mensen zouden denken: verrek, die twee hebben gelijk, ik stem dus maar op een andere partij dan die eeuwige PP en PSOE.

Maar in Spanje telt niet elke stem even zwaar mee. Er bestaat een districtenstelsel. Dat betekent dat de partijen die veel stemmen behalen in een regio naar verhouding meer zetels krijgen dan de kleine partijen. Dit systeem is in het voordeel van enkele grote regionale partijen, zoals de Baskische PNV en Amaiur, en de Catalaanse CiU, en bovendien in het voordeel van de beide grote landelijke partijen. Die zullen daardoor niet snel geneigd zijn dit kiesstelsel te wijzigen. Veel mensen stemmen dan maar op de grote partij die het dichtst bij hun politieke voorkeur staat.

Zo blijft de hegemonie van de twee grote partijen in stand. En blijven ze de overheidsbaantjes verdelen als ze aan de macht zijn. In Spanje zijn zelfs rechters politiek verbonden met één van de partijen. Laatst zaten we lekker te eten in een Parador in la Sierra de Gredos,  toen mij werd verteld dat de Paradores (hotel/restaurants in historische gebouwen in heel Spanje) staatsbezit zijn, en dat nu een studievriend van Zapatero de directeur is van de Paradores. Ik had gelijk geen trek meer. 

En hoe is het in Nederland met de politiek gesteld? Er zijn veel partijen met zeer diverse standpunten: rechts, links, progressief, conservatief, internationaal georiënteerd of protectionistisch. Een uitgebreide keus. Dat is een voordeel. Daardoor duren coalitiebesprekingen soms erg lang. Minimaal drie partijen zijn er nodig voor een meerderheid in het parlement. Er zijn ook wel eigenaardige partijen bij, zoals de Partij van de Dieren. De Partij van de Vrijheid is zelfs één van de grotere partijen. En dat met ideeën zoals het invoeren van een speciale belasting op het dragen van hoofddoekjes en het verbieden van hoofddoekjes in het openbaar vervoer. Dat lijkt toch op het zoveel mogelijk treiteren van een bepaalde bevolkingsgroep. Om je  rot te schamen dat de huidige regeringscoalitie van zo´n partij afhankelijk is. Bijna genoeg reden om het Nederlanderschap op te geven.

Ik heb  een voorstel aan de PSOE of de PP. Als één van deze twee partijen nou eens komt met een daadwerkelijk hervormingsprogramma: een herziening van het kiesrecht zodat iedere stem even veel meetelt, een van de politiek onafhankelijke rechterlijke macht, zerotolerantie ten opzichte van corruptie, clientelisme en vriendjespolitiek, nou, dan laat ik me tot Spanjaard nationaliseren om op die partij te kunnen stemmen. Afgesproken?