Polderar

Mijn laatste blog post eindigde vrij positief over de toekomst van Spanje. Volgens mij hadden de laatste verkiezingen uitzicht gegeven op een iets betere toekomst. Ach ja, hoe gaat zoiets? Het liep tegen het nieuwe jaar en dan is men vol goede voornemens en hoopvolle verwachtingen over wat de toekomst gaat brengen. Helaas ben ik in het nieuwe jaar uit Nederland teruggekomen met een behoorlijk zware griep onder de leden, hetgeen zeker niet bijdraagt aan een positieve gemoedsstemming. Extra chagrijnig was ik van deze griep omdat ik, voor het eerst van mijn leven, gevaccineerd ben. Dat was in oktober, toen we met schoonmoeder naar de dokter gingen om voor haar een griepprik te halen, waarop de verpleegster zei: ‘Jullie moeten er ook één, hoor, want dat kan besmetting bij haar voorkomen.’ En nu heb ik de zwaarste griep te verduren gekregen die ik me kan heugen, terwijl mijn schoonmoeder zelf deze winter volkomen griepvrij lijkt door te komen.

Ook het weer zat niet mee. Donkere, trieste dagen met enorm veel regen; daar wordt een mens niet vrolijk van. In Nederland was ik weer mensen tegengekomen die uitriepen: ‘Woon je in Spanje? Wat heerlijk!! Altijd mooi weer!’ Zij zijn kennelijk nooit ‘s winters in Noordwest-Spanje geweest. Regelmatig waaien Atlantische depressies de vallei van El Bierzo binnen om hier te blijven hangen tot de allerlaatste druppel regen is gevallen. Zelfs de gemeente Ponferrada lijkt de overvloedige regenval het liefst te ontkennen; veel straten zijn geplaveid met tegels die spekglad worden als het regent. Mediterrane straattegels in een Atlantisch klimaat: geen goed idee.

En nu geven de landelijke politieke ontwikkelingen ook nog weinig uitzicht op een verbetering. Mijn hoop was gevestigd op de nieuwe partijen die redelijk scoorden bij de laatste verkiezingen: Podemos (soort SP van linkse politicologen) en Ciudadanos (soort D’66). Een opluchting na zovele jaren dominantie van de twee grote partijen. Maar nu het moment is aangebroken om een coalitie te gaan vormen lijkt dat niet te lukken. Dat bijna alle partijen de Partido Popular van Rajoy willen uitsluiten van regeringsdeelname kan ik me voorstellen. De ‘casos de corrupción’ waarin de PP betrokken is stapelen zich maar op. Ik werd bevangen door een gevoel van plaatsvervangende schaamte toen President Rajoy in Brussel toestemming ging vragen om in een lager tempo het Spaanse begrotingstekort terug te dringen. Op zich ben ik voor een stimulerend begrotingsbeleid in tijden van economische crisis, maar misschien komt dit idee niet zo overtuigend over als het afkomstig is van de leider van een partij waarvan zovele politici betrokken zijn bij financiële schandalen. De bijdrage van de corruptie aan het overheidstekort is onbecijferbaar, maar het moet om aanzienlijke bedragen gaan; veel zinloze overheidsprojecten worden tegen extra hoge bedragen uitbesteed aan bevriende bouwbedrijven in ruil voor illegale stortingen in de partijkas of op de rekeningen van individuele politici.

Het gekke is dat ook de nieuwe partijen helemaal niet een coalitie lijken te willen aangaan. Podemos en Ciudadanos sluiten elkaar uit. Waarom in godsnaam? Is het de eeuwige polarisatie tussen links en rechts? Je hoort hier bij het ene kamp of het andere, of het nu om voetbal of om politiek gaat. Officieel heeft het linkse Podemos het ‘Deense model’ omhelst en afscheid genomen van hun meer revolutionaire ideeën, al wil de leider Pablo Iglesias nog wel eens met zijn vuist zwaaien. Als ze maar niet denken dat je in Spanje in één regeringsperiode naar het Deense niveau van verzorgingsstaat kunt tillen. Zoiets kost tijd. En moeite. En daarvoor is veel samenwerking vereist.

Het ontbreekt hier in Spanje aan een overlegcultuur. Zelfs iets eenvoudigs als werkoverleg kent men hier nauwelijks. Er wordt van bovenaf bepaald. In de politiek is men gewend dat één partij de regering vormt. Het wordt tijd dat men hier leert polderen. ¡Vamos a polderar!