maandag 28 januari 2013

Het leven is geen cabaret, ouwe jongen!


Eén van mijn lievelingsfilms is Cabaret, met Liza Minnelli als Amerikaanse nachtclubzangeres en Michael York als Bryan, een beginnend schrijver die in het Berlijn van de jaren twintig zijn brood probeert te verdienen met het geven van Engelse les aan privécursisten. Toen de film in de jaren zeventig in Nederland werd uitgebracht heb ik hem volgens mij wel drie keer in de bioscoop gezien. Normaalgesproken zijn musicals niet mijn favoriete films; dat mensen tijdens een dramatisch hoogtepunt plotseling in zingen uitbarsten doet altijd geforceerd en komisch aan. Zo niet in deze film. De meeste liederen zijn optredens van Liza Minnella als Sally Bowles in de Berlijnse nachtclub: hoogst functioneel en prachtig.

Tot mijn grote genoegen ontdekte ik in de collectie dvd’s van Ana ook de film Cabaret. Al twee keer heb ik hem hier bekeken. Eén keer de Engelse versie toen mijn familie hier op bezoek was, en één keer de Spaanse versie met de schoonfamilie. De Spaanse versie wil natuurlijk zeggen: met Spaanse nasynchronisatie, het middel bij uitstek om al het kijkplezier bij een buitenlandse film te vergallen. Ook bij Cabaret slagen ze daar weer uitstekend in. In het prachtige lied ‘If they could see her through my eyes’ is het gezongen gedeelte gelukkig gewoon in de originele versie, maar bij de gesproken gedeeltes neemt de Spaanse stem de macht weer over. De zanger lijkt te lijden aan een tweetalige gespleten persoonlijkheid.

Ook blijkt de nasynchronisatie indertijd gebruikt te zijn voor het censureren van al te vrijmoedige teksten. Eén van de sleutelscènes in de film is als Sally Bowles en Bryan praten over hun relatie met de even rijke als decadente Maximiliam. ‘Screw Maximiliam!’ roept Brian. ‘I do’, zegt Sally. ‘Me too’, bekent Bryan vervolgens. Tot mijn verbijstering hoorde ik de Spaanse Bryan zeggen: ‘¡Al diablo con Maximilian!´ (naar de duivel met die Maximiliaan) en Sally Bowles antwoorden met: ‘A mi me quiere’ (van mij houdt hij). ‘A mí también’ (van mij ook), mag Bryan dan ongecensureerd toegeven. Ook is er een scene waarin Sally een Duitse klant in de nachtclub afwimpelt met de mededeling dat ze een heel klein beetje syfilis heeft. De Spaanse Sally zegt dat ze enorme last van haar verstandskiezen heeft. Waarom de Duitser haar vervolgens vol ontzetting aankijkt moet de Spaanse kijker volledig een raadsel zijn.

Toen ik deze winter in Amsterdam was kocht ik de twee boeken van de Engelse schrijver Christopher Isherwood waarop Cabaret is gebaseerd. ‘Mr Norris changes trains’ en ‘Goodbye to Berlin’. Geweldige boeken waarin de sfeer van het Duitsland van vlak voor de machtsovername van Hitler wordt beschreven. De economische crisis, de armoede, het politieke geweld, de decadentie. En dat alles gezien door een buitenlandse ooggetuige die Engels geeft aan privécursisten.

Hé, wacht eens even. Ook in Spanje is er een enorme crisis. Elke dag wordt er geprotesteerd tegen het bezuinigingsbeleid. Linkse en rechtse radicalen kruipen uit hun donkere holen om totalitaire oplossingen te bieden. En ik geef hier in Ponferrada Engelse les aan privécursisten. Maar daar moeten toch echt alle parallellen ophouden, hoor! In elk geval beweeg ik me hier in Ponferrada niet in de kringen van decadente miljonairs met een bedenkelijke moraal, al ontbreekt het Spanje daar niet aan. Evenmin ga ik vaak naar nachtclubs waar zwoele zangeressen worden begeleid door een orkest dat geheel uit schaarsgeklede vrouwen bestaat, want daar ontbreekt in het in Ponferrada wel aan. En deze crisis zal niet uitmonden in een orgie van haat en geweld zoals die van de jaren dertig. Daar gaan we gewoon met z’n allen voor zorgen. 

Sally vertelt dat ze last heeft van haar verstandskiezen


Geen opmerkingen:

Een reactie posten